KALITIM NEDİR, KALITIMLA İLGİLİ KAVRAMLAR

Genlerle ilgili özellikler ve bunların dölden döle geçişi kalıtımda incelenir. Canlılar, kalıtsal özellikleri bakımından ana babalarına benzerler. Ana babaya ait üreme hücreleri birleşip zigotu oluşturduğunda, zigotta her iki ebeveyne ait genler taşınır.

Gen: Karakterleri oğul döllere aktaran birimlerdir. Gen DNA molekülü zinciri üzerinde 1500 kadar nükleotidten oluşur.

Genotip: Bir canlının sahip olduğu genlerin toplamına denir. Yaşam boyu değişmez.

Fenotip: Genlerin görünüşe yansımasıdır. Fenotip, canlının yaşına ve çevre koşullarına göre değişebilir.

Allel Gen: Biri dişiden, diğeri erkekten gelen aynı karakterle ilgili gen çiftleridir. Bunlar diploid canlılarda homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında yer alır.

Homozigot: Bir canlının bir karakterini belirleyen allel genler aynı özellikte ise bu canlıya o karakter için homozigot (=Arı döl) denir. (AA,aa)

                                                  

Heterozigot: Bir canlının bir karakterini belirleyen allel genler farklı özellikte ise canlıya bu karakter için heterozigot (melez = hibrid) denir. (Aa)

Melez (Hibrid): Melezleme olayları sonucu oluşan bireylere denir.

Monohibrid: Melez, bir özellik için heterozigot ise monohibrid denir. (Aa)

Dihibrid: Melez, iki özellik için heterozigot ise dihibrid denir. (Aa Bb)

Bir hibridte bulunan farklı gen çifti sayısı hibritlik derecesini belirler.

Haploid canlılarda her karakter bir genle ortaya çıkar.

Diploid canlılarda her karakter için en az iki gen vardır.

Gamet Çeşidinin Hesaplanması (Genler Bağımsız)

a) Bir Karakter İçin Gamet Bulma:

b) İki Karakter İçin Gamet Bulma:

Karakterlerin biri homozigot, diğeri heterozigot ise;

Karakterlerin ikisi de heterozigot ise;